Spis treści:
Zespół Aspergera, inaczej określany jako syndrom Aspergera, to zaburzenia rozwoju z pogranicza autyzmu. Są to zaburzenia ogólnorozwojowe, często utrudniające życie w aspektach społecznych. Charakteryzuje się on głównie upośledzeniem umiejętności społecznych, wycofywaniem się z kontaktów z innymi ludźmi czy mało elastycznym myśleniem. Główną różnicą między zespołem Aspergera a autyzmem jest brak opóźnienia rozwoju mowy oraz zdolności poznawczych, a także innych zaburzeń, które umożliwiają pełną i prawdziwą komunikację, w przypadku pierwszego z nich. Mówiąc prościej, zespół Aspergera nie powoduje zaburzeń w rozwoju umysłowym. Natomiast to, co łączy tę chorobę z autyzmem to wycofanie z życia w społeczeństwie i problemy w nawiązywaniu relacji międzyludzkich. Pierwsze obserwacje tej choroby zostały poczynione i spisane już w roku 1944 przez Hansa Aspergera.
Przyczyny zespołu Aspergera
Pierwsze badania i obserwacje w tym zakresie należą do wspominanego wcześniej Hansa Aspergera, który zauważył różnice w rozwoju dzieci w aspekcie mowy, zdolności poznawczych, rozwoju motorycznego i społecznego, gdzie dwa ostatnie przy wstępowaniu tej choroby charakteryzują się pewnego rodzaju zaburzeniami. Statystycznie uważa się, że takie zaburzenia występują częściej u chłopców niż u dziewczynek.
Najczęściej objawy ujawniają się i zostają zdiagnozowane, gdy dziecko zaczyna naukę w przedszkolu lub szkole, czyli w wieku od 3 do 8 lat. Jednakże nie jest wykluczone stwierdzenie tej choroby także u osoby dorosłej. Niestety, nie zostały aż do dzisiaj ustalone jednoznaczne przyczyny odpowiedzialne za pojawienie się tej choroby. Na pewno nie jest ona dziedziczna, jednak możliwe jest odziedziczenie jedynie pewnych skłonności do zaburzeń ze spektrum autyzmu. U podłoża wszelkich przyczyn leżą defekty neurologiczne. Najczęściej zalicza się do nich:
- dziecięce porażenie mózgowe
- poważne infekcje
- wrodzoną toksoplazmozę
- urazy powstałe w trakcie porodu jak i przez pierwsze 8 tygodniu od zapłodnienia
- uszkodzenie centralnego układu nerwowego
Uważa się także, że wiek ojca od 40 lat wzwyż zwiększa ryzyko zachorowań.
Objawy zespołu Aspergera
Osoby, u których zdiagnozowano zespół Aspergera, są w społeczeństwie przeważnie postrzegane jako dziwacy, osoby źle wychowane czy ekscentrycy. Często też początkowe objawy są odbierane jako przejaw wysokiej inteligencji dziecka.
Ta choroba to przede wszystkim zaburzenia w wielu aspektach. Czym zatem charakteryzuje się zespół Aspergera?
- Najbardziej powszechnym zaburzeniem jest trudność w kontaktach międzyludzkich, umiejętność budowania wzajemnych relacji i poprawnego i płynnego komunikowania się. Jest to określane jako tak zwana “ślepota umysłu”. Polega ona na tym, że osoby niedotknięte zespołem są w stanie oceniać ludzi i tworzyć sobie ich obraz na podstawie tonu głosu, stylu mówienia czy używanych słów i zwrotów. Natomiast osoby dotknięte zespołem Aspergera mają trudności w dostrzeganiu uczuć i pragnień innych oraz szybkim rozumieniu. To brak umiejętności czytania między wierszami. Jednakże i tak, w porównaniu z innymi diagnozami spektrum autyzmu, są to osoby komunikatywne.
- brak empatii
- rutynowe, przewidywalne zachowania
- pedantyczny język i wyjątkowo staranny i powolny dobór słów
- wąskie i czasami specyficzne zainteresowania
- nieprawidłowości percepcyjne, czyli nadwrażliwość lub brak odpowiedniej wrażliwości na bodźce
- unikanie kontaktu wzrokowego
- nieuczestniczenie w zabawie z rówieśnikami.
Na te właśnie zachowania należy zwrócić szczególną uwagę i pod żadnym pozorem nie ignorować ich, w momencie, w którym zapiszemy dziecko do przedszkola lub szkoły.
Leczenie Aspergera
Należy pamiętać, że zespół Aspergera to nie choroba, którą można wyleczyć tabletkami czy odpowiednim zabiegiem. To schorzenie, które leczone może być tylko i wyłącznie terapią, utrzymujące się przez całe życie. Początkowy etap to oczywiście prawidłowa diagnoza, którą postawić może psycholog dziecięcy, psychiatra lub pediatra. Właściwa terapia ustalana jest tylko w porozumieniu ze specjalistą, który ma do wyboru zastosowanie terapii kognitywnej, polegającej na odbudowywaniu najwcześniej utraconych funkcji, by dana osoba mogła dalej prawidłowo się rozwijać, bądź terapii behawioralnej, mającej na celu kształtowanie prawidłowych postaw i wypracowaniu zachowań pożądanych. Stosowane są także dla dzieci i młodzieży treningi umiejętności społecznych, które uczą, jak zachować się w ściśle określonych sytuacjach.