Spis treści:
Od końca osiemnastego wieku obok pogrzebów wyznaniowych pojawiły się także pogrzeby świeckie. Prowadzone są one przez mistrza ceremonii i nie jest związana z żadnym wyznaniem. Tego typu pogrzeby organizuje się w przypadku wyrażenia takiej woli przez zmarłego lub kiedy był on niewierzący.
Jak wygląda pogrzeb świecki
Przebieg ceremonii przypomina ogólnie tradycyjny pogrzeb. Zaczyna się ona w Domu Żałoby, gdzie następuje pożegnanie zmarłego. Następnie trumna przewożona jest na miejsce pochówku, a za nią formułuje się kondukt żałobny. Na końcu ma miejsce właściwa ceremonia pogrzebowa. Pogrzeb bez księdza prowadzony jest przez Mistrza Ceremonii. Pogrzeb ateisty odbywa się bez wspólnej modlitwy, jednak w czasie uroczystości następują liczne przemowy, które pozwalają wspólnie pożegnać zmarłego. Dlatego też nie jest to z pewnością pochówek bez pogrzebu, jak część osób sądzi.
W aktualnej sytuacji wątpliwości budzi, ile może być ludzi na pogrzebie świeckim. Jest to uzależnione od aktualnie obowiązujących obostrzeń pandemicznych. Sam charakter ceremonii w żaden sposób nie ogranicza ilości osób, jakie mogą brać w niej udział. Świecki pochówek nie ogranicza także wstępu ze względu na wyznanie. Zasadniczo każdy może wziąć udział w uroczystości pożegnania zmarłego, zarówno w części odbywającej się w Domu Żałoby, jak i w późniejszej ceremonii na miejscu pochówku.
Jak zorganizować pogrzeb świecki
W przypadku pogrzebu katolickiego pojawiają się istotne pytania: ile bierze ksiądz za pochówek, ile za mszę pogrzebową, itd. Lakoniczne określenie “ile łaska” często okazuje się tylko zasłoną, ponieważ stawki mają swoją minimalną wartość, o której czasem można dowiedzieć się dopiero w czasie wizyty u księdza. 
Pogrzeb świecki prowadzi Mistrz ceremonii pogrzebowej. Cennik jego usług natomiast jest jawny i skonkretyzowany. Ułatwia to rozliczenie się z całego pogrzebu, co w takich chwilach stanowi dodatkowe, niepotrzebne obciążenie rodziny będącej w żałobie. Nie trzeba się zastanawiać, ile bierze ksiądz za pochówek. 2022 rok to czas, kiedy dotychczasowe praktyki księży zaczynają coraz bardziej ciążyć także katolikom, przez co coraz więcej osób decyduje się na świecki pogrzeb. Czy jest to chwilowy trend, czy też gruntowna zmiana społeczna – czas pokaże.
Kto prowadzi świecki pogrzeb
Świecka ceremonia pogrzebowa przypomina klasyczny pogrzeb katolicki. Prowadzi go Mistrz ceremonii pogrzebowej. Cena jego usługi uwzględniania jest często przez dom pogrzebowy w czasie umawiania terminów. W odróżnieniu od księży Mistrzowie wynajmowani są zgodnie ze stałym cennikiem, a rozliczenie przebiega podobnie, jak przy innych usługach. Jest to znaczące ułatwienie przy załatwianiu wszystkich formalności. W czasie żałoby po zmarłym może mieć to ogromne znaczenie.
Mistrz świeckiej ceremonii pogrzebowej w czasie uroczystości wygłasza mowę pogrzebową. Jej szczegóły są często ustalane wcześniej. Najczęściej odbywa się to za pośrednictwem domu pogrzebowego, co stanowi kolejne udogodnienie. Oprócz przemowy mistrza, głos w czasie uroczystości mogą zabrać także członkowie rodziny oraz najbliżsi przyjaciele zmarłego.
Ile trwa świecki pogrzeb
Pogrzeb cywilny składa się z trzech etapów.
- Pożegnanie zmarłego w Domu Żałoby. Trumna zostaje wystawiona w kaplicy lub innym dostępnym przy cmentarzu miejscu. Uczestnicy pogrzebu mogą przynosić kwiaty oraz wiązanki i układać je pod trumną. Na umówioną godzinę przyjeżdża Mistrz ceremonii pogrzebowej. Rozpoczyna on całą uroczystość, która trwa około 45 minut.
- Kondukt żałobny. Po uroczystości w domu żałoby obsługa pogrzebu przenosi trumnę lub urnę wraz z wiązankami do karawanu. Rozpoczyna się powolny marsz na miejsce pochówku. Przewodzi mu Mistrz ceremonii, za którym jedzie karawan, a następnie wszyscy uczestnicy, zaczynając od rodziny zmarłego.
- Ceremonia na cmentarzu. Gdy wszyscy zajmą miejsca wokół miejsca pochówku, głos może zabrać rodzina, aby podziękować gościom za udział oraz zaprosić ich na stypę. Jest to też moment na ostateczne pożegnanie zmarłego. Następnie trumna lub urna zostaje złożona do grobu. Uczestnicy składają kwiaty na miejscu pochówku oraz zapalają znicze.
Nie ma ograniczeń, ile może być osób na pogrzebie świeckim. Istotne mogą tu być tylko przepisy pandemiczne.
Mowa pogrzebowa na pogrzebie świeckim
Głównym elementem uroczystości w Domu Żałoby jest przemowa. Pogrzeby świeckie w ten sposób są bardziej uroczyste. Przemowa uzależniona jest od wielu aspektów. Gdzie organizowany jest pogrzeb, ile osób, czy jest to pogrzeb państwowy, czy dotyczy istotnej osoby itd. Inaczej będzie wyglądał pogrzeb jehowy, inaczej ateisty czy katolika, który chciał zostać pochowany w taki sposób. Jeszcze inaczej mógłby przebiegać pogrzeb księdza, jeśli chciałby zostać pochowany w sposób świecki, a nie katolicki.
Dlatego szczegóły mowy pogrzebowej zawsze są omawiane z rodziną zmarłego. Oni planują, jak wyglądać będzie cały pogrzeb, ile osób weźmie w nim udział, a także co warto powiedzieć na temat zmarłego. Istotne jest także doświadczenie i umiejętności Mistrza ceremonii, który ostatecznie układa tekst przemówienia oraz je wygłasza w czasie pożegnania zmarłego. Choć przy pochówku nie trzeba się zastanawiać, ile księdzu za pochówek trzeba włożyć do koperty, warto zainwestować w dobrego i sprawdzonego Mistrza ceremonii. Choć jego usługa może kosztować nieco więcej, piękna przemowa może uświetnić ceremonię pogrzebową i pozwolić godnie pożegnać zmarłego.
Ile kosztuje świecki pogrzeb
Koszt pogrzebu świeckiego może być różny. Choć nie trzeba się zastanawiać, ile dać księdzu za pochówek, do opłacenia jest dodatkowo Mistrz ceremonii. Istotne są także pozostałe koszty, jakie ponieść musi rodzina zmarłego. Różna jest też opłata za cmentarz. O ile nie ma problemu, jeśli do dyspozycji jest cmentarz świecki, o tyle różnie bywa z cmentarzami wyznaniowymi.
W świetle prawa każdy ma prawo zorganizować pochówek świecki na cmentarzu katolickim. W praktyce jednak sprawa często jest utrudniania przez zarządcę. Cena miejsca na cmentarzu potrafi być znacząco wyższa dla ateistów i innowierców. Często spotyka się także z praktyką proponowania najmniej atrakcyjnych miejsc pochówku, jakie są dostępne. Ma to na celu zniechęcić rodzinę do pochowania zmarłego na danym cmentarzu. Jednak takie praktyki są nielegalne.
Warto pamiętać także, że nie w każdy dzień można zorganizować pochówek. W jakie dni nie robi się pogrzebów? Najczęściej cmentarze dają taką możliwość tylko w dni robocze. Część pogrzebów może odbyć się także w piątek. Jednak wiąże się to z dodatkowymi opłatami.
Jak się ubrać na pogrzeb świecki?
Nie ma wymogów prawnych oraz zapisków, co do stroju na pogrzeb. Zatem wybór należy jedynie do rodziny zmarłego. Jednak przyjęło się, by na ceremonię pogrzebową ubierać się skromnie i na czarno. W ten sposób tradycyjnie wyraża się żałobę i łączy w bólu z innymi gośćmi. Dla panów najlepszy jest czarny garnitur, natomiast dla pań – długa, czarna suknia bez ozdób. W niektórych miejscach kobiety ubierają także czarny, żałobny woal, jednak w Polsce jest to rzadko stosowane.