Spis treści:
Bisfenol A jest związkiem chemicznym zaliczanym do grupy fenoli, który został wynaleziony w Rosji w roku 1891. Dziś znajduje on szerokie zastosowanie w produkcji tworzyw sztucznych. Badania prowadzone na przestrzeni ostatnich lat dowiodły jednak, że substancja ta wpływa negatywnie na gospodarkę hormonalną ludzkiego organizmu, przyczyniając się do zwiększonej zachorowalności na niektóre schorzenia.
Biosfenol A – podstawowe właściwości i sposoby jego przenikania do organizmu
Biosfenol A nadaje tworzywom sztucznym większą plastyczność. Czynnikiem, który sprzyja przenikaniu bisfenolu A do płynów i pokarmów, jest wysoka temperatura. Już w temperaturze pokojowej dochodzi do wzmożonego przenikania wspomnianego związku chemicznego, a wraz z jej wzrostem ma miejsce intensyfikacja tego zjawiska. Substancja uwalnia się też podczas kontaktu z detergentami oraz przy mechanicznym obciążeniu tworzywa, w którym się znajduje (np. dziecko bawiące się do połowy opróżnioną butelką poprzez jej wielokrotne ściskanie doprowadza do powstania mikropęknięć). BPA wyróżnia się także dobrą rozpuszczalnością w cieczach zawierających węglowodany i tłuszcze. Z tego względu jego zawartość w różnorodnych pojemnikach, zabawkach czy opakowaniach wykonanych z plastiku stanowi poważne zagrożenie dla ludzkiego zdrowia.
Właściwości bisfenolu sprawiają, że może on przenikać do organizmu różnymi drogami. Ze względu na fakt, iż opakowania produktów spożywczych bardzo często zawierają wysokie stężenie tej substancji, najczęściej jest ona wchłaniania drogą pokarmową. Jeżeli drobiny bisfenolu pochodzące z produktów syntetycznych unoszą się w powietrzu, może on przenikać do ludzkiego organizmu również poprzez drogi oddechowe. Badania prowadzone przez Daniela Zalko dowiodły, że biosfenol A może być wchłaniany także przez skórę (tą drogą przedostaje się do organizmu ponad 45% substancji).
W jakich produktach znajduje się BPA?
Biosfenol A jest wykorzystywany przede wszystkim przy produkcji opakowań, takich jak plastikowe butelki czy syntetyczne bidony. Substancja wchodzi też w skład żywic epoksydowych pokrywających wnętrza puszek oraz plastikowych woreczków, w których gotuje się produkty sypkie, takie jak kasza i ryż. Można go również znaleźć w produktach higienicznych – szczoteczkach do zębów, jednorazowych materiałach dentystycznych, a nawet niektórych kosmetykach (jako przeciwutleniacz powoduje wydłużenie terminu ich ważności). Duże zagrożenie dla zdrowia niesie także bisfenol znajdujący się w papierach termicznych używanych w drukarkach fiskalnych i terminalach płatniczych. Duże stężenie biosfenolu zawiera też papier służący do drukowania banknotów oraz biletów. Wspomniana substancja na szeroką skalę wykorzystywana jest przykładowo przy produkcji reflektorów samochodowych, monitorów komputerowych czy płyt CD.
Wpływ bisfenolu na ludzkie zdrowie
Budowa biosfenolu A jest zbliżona do składu cząsteczki estrogenu. Powoduje to, że ludzki organizm bardzo często błędnie rozpoznaje syntetyczny związek chemiczny. BPA niejednokrotnie jest więc wychwytywany przez receptory estrogenu, powodując poważne zaburzenia gospodarki hormonalnej. Najczęściej prowadzi do zaburzeń płodności. W przypadku kobiet może przyczyniać się do rozwoju endometriozy. Jest szczególnie niebezpieczny w czasie ciąży i w okresie karmienia piersią, gdyż nadmierne stężenie bisfenolu w organizmie kobiety zwiększa ryzyko poronienia lub powstania wad rozwojowych płodu. Wspomniana substancja zaburza także przemiany metaboliczne, co z kolei może prowadzić do wystąpienia cukrzycy typu II oraz otyłości. BPA jest także wyjątkowo niebezpieczny dla niemowląt, ze względu na ich niską masę. Związek jest bowiem jednym z czynników wywołujących astmę i odpowiadających za zahamowanie rozwoju poznawczego.
Wyeliminowanie bisfenolu ze swojego najbliższego otoczenia może znacząco przyczynić się do poprawy jakości życia. Niestety ten toksyczny związek jest zawarty w wielu artykułach, z którymi współczesny człowiek styka się każdego dnia. Wszelkie opakowania wielokrotnego użytku, takie jak termos czy bidon bpa free, nie są więc chwilowym trendem, lecz świadomym wyborem osób chcących zadbać o swoje zdrowe i samopoczucie.